چفر ادبیات ملتینگ میزامز روحی بینیادیدیغیندان اوگور آلیار

حقیقت-دان هم،چفر دنیا-غارایش هر بیر آدمی دوغولاندان عمرینگ سونگی فرصتینه چینلی غورشاپ آلیار.آدمینگ شو دنیا گیلماگی، بوتین عمرینگ دوامینده باشدان گیچیران یاغدایلاری،سونگی فرصتلاری شاخیرینگ کا بیر غوشغولارینده دیگیش-لی ترتیب ده ایزارلانیار.اساسان،ترکمن ادبیاتینه مخصوص بولان بو یورالگه،بیزینگ اورانیشیمیزه گورا،خوجه احمد یساویدان غاییتیار. سونگ-را بو داپ اورته عصرلارده یونس امرانینگ،سیدعمان الدین نسیمینگ،XVIII-XIX عصرلار ترکمن ادبیاتینگ گورنوک-لی سوز استادلاری مخدوم قلی فراغینگ،محمد ولی کمینانینگ،سیدنظرسیدینگ،XX عصر ترکمن ادبیاتینگ ذهین-لی شاخیرلاری کریم قربان نفسوبوینگ،قربان نظر عزیزووبینگ و حاضر زمان ترکمن ادبیاتینگ شاخیرلاری آتامراد آتابایوبینگ،آغه مراد سلطانوبینگ سیدمراد گیلدیوبینگ دورادیجیلیگینده دورلی شغر بنت-لارینده،دور-لی فورمالارده اوسدوریلیار.بیز بو دابی ایراتینلیقدا اورانماگی مقصد ایدیندیک. مقالانینگ دوامینده شاخیرلارینگ آدمینگ بنیادینگ غویولشی،دوغولشی،چاغه-لیک دووری،یاش-لیق دووری،کامیل-لیک دووری،هم غارریلیق دووری باراده بیان اِدیلان فکرلاری حقیندا ایزگیدرلیک-ده گورونگ اداریس.

اونده منی جان ایلادی… ( دوغیلماق ) آدم اوغلونینگ بینیادینگ غویولماغی و دنیا گیلماگی،علمی نقطه-نظردان الساق-ده،الاهی نقطه-نظردان الساق-ده،بیر سیرلی گوزالیک بولوپ دوریار.یونه بو جان اهلی بیله-کی جانلی-جاندارلاردان تفاوتلیقدا انسانینگ جانی دیر.شونونگ اوچین یازیجی شاخیرلارینگ آدم عمرینداکی شول تاسین فرصتینه بولان غارایشلاری-ده اوزیولوش-لی. عقلدار صوفی شاعر یونس امره بو سیرلی گوزالیگه الاهی هم علمی نقطه-نظردان اوزبولوش-لی آرالاشیار: آتا بیلیندان بیر زمان اناسینه دوشدی گونگیل، حقدان بیزه دستور اولدی،خزینه-یا دوشدی گونگیل. دوغرودانم،آتا-انه سباب بولوپ،چاغه دوراپ دنیا گیلیار.بو بیر فاکت. یاغنی،قبول بولان حقیقت.بو حقیقت حق-دان آدمزاده دستور بولوپ غالان اکین.الاهی بیر قدرت مهر،سویگی بیلن انه-آتادان تازه بیر جانی یوق-دان بار ادیار. اوندا منی جان ایلادی،ات-و سونگ غان ایلادی دورت آی اونگ گون دییاجیک سیز،سیگریتماگا دوشدی گونگیل. گوروشیمیز یالی،بو جان ایلکی بیر دام-جا سووه،سونگ-را بولسه غانه،اته،سونگکه هم-ده جانه اوورولیار. میدیسینانینگ( طبابت) تصدیقلاماغینا گورا،انه رحمینه دوشن جان قیرق گون گیچین-سونگ،غاندان اته اورولیپ،سیگریپ باشلایاندیغینی نیغتایار.سیگریپ سوزی بو ییرده جانلی حرکیتینگ بیر گورنوشینی آنگلاتیار. عقلدار شاخیریمیز مخدوم قلی فراغی بو تاسین اورولیشیگه هم الاهی گوز بیلن،هم علمی اساسده جُدا اینچا-دان ” جانه گیلدیم ” آت-لی مخمسینده بیان ادیار: آتا بیلن دوشدیم،انه رحمینه گیلدیم، قیرق-کون بیلن چیقیپ،ذره غانه گیلدیم، بیر ماهی-بی جانم،دریا عمانه گیلدیم ، تورت آی،اونگ تورت ساعت-ده دیریلدیم جانه گیلدیم، توقوز آی تمام اولدی،شونده جهانه گیلدیم.

شو مخم-ده ( باش-لامه_ده ) ایدیلیشی یالی،ایلکی بیلن چاغه آتا بیلیندان انه رحمینه دوشیار. ” رحم سوزی فارس سوزی بولوپ،ترجمه ادانیمیزده،انه گووراسینده چاغانینگ دورایان ئیری” دیماکلیگی آنگلادیار. شول سوو قیرق گونلاپ انه رحمینده سوو گورنوشینده بولوپ،سونگ-را بیر دام-جا غانه اوورولیار.عمومان،ایدانیمیزده،چاغه انسان شکلینه گیلیپ،جان گیریان-چه اوچ تپغیری گیچیار ( ۱-نجی تابلیسه ). شاخیر لقمان لارچه،عقلدارلارچه چاغانینگ سوودان غانه اوورولیشینی شو سطرینده بیان ادیپ دیر: ” قیرق کون بیلن چیقیپ،بیر ذره غانه گیلدیم”. یا-ده،فراغی باشغه بیر غوشغوسینده: اوول سوودینگ،غان بولدینگ، غاندان سونگ لاشه ئیتدینگ- – دیئار. شاخیرینگ قیرق گون-ده سوو گورنوشیندان غانه گیلدیم دئیپ،نیغتایان فکری حاضر زمان میدیسینه علم-لاری اوورینیان عالم-لارینگ غارایشلارینه هم-ده مقدس کتاب لارده بیان ادیلیان سوزلره دینگ گیلیار.شاخیر یوقارقی سطرینده قیرق گونلاپ چاغه انه رحمینده دوروپ، ” بیر ذره غان” شیکیلینه اوورولیشینی بیان ادیار.گون دوغار ادبیاتینگ گورنوک-لی وکیلی سعیدی شیرازی ” بهارستان” آت-لی کتابینده شو فکر باراده شیله سطرلاری گیتیریار: قیرق گونی انه رحمینده، دام-جا سوو غانه گیلدی. سونگ-را شول ” بیر ذره غان ” قیرق گونی تماملاپ، ” بیر لوقما اته اوورولیار”.

استاد شاخیر چاغانینگ غاندان اته اوورولیشینی گوپ-چولیکا دوشنوکلی عاجپ مثال بیلن گورکازیپدیر: ” بیر ماهی بی جانم، دریا عمانه گیلدیم”. ماهی فارس سوزی بولوپ،ترکمن-چه ترجمه ادانینگده، ” بالیق” دئیماک-لیگی آنگلاتیار،” بی جان” بولسه” جان-سیز” دئیماکلیک دیر.یعنی، شاخیر بو دوورداکی یاغدائی جان-سیز بالیغه مینگزادیپ دیر.بو سطر چاغانینگ اوچینجی تاپغیرینی،یعنی، اوچنجی قیرق گونلوگینگ دوام ادیان فرصتینی بیان ادیار. اوچینجی تاپغیرده چاغا: غولاق،گوز،غاش،آیاق،ال،جنس اعضالاری،عمومان،اهلی اعضالاری پیدا بولوپ باشلایار. بو باراده استاد شاخیر مخدوم قلی فراغینگ ” جوشا ئیتینگ ” آت-لی غوشغوسینده شیله بیان اِدیلیار: گوش بیردی، دهن بیردی، دهنه زبان بیردی، عقل بیردی، جان بیردی، گوز بیردی،غاشه ئیدینگ. بو غوشغوده فارس سوزلری اولانیلیپ،( گوش-غولاق،دهن-آغیز،زبان-دیل) اولار عمومیلیقده آدم اعضالارینگ چاغاده پیدا بولشونی بیللی بیر ترتیب-دا صوراتلاندیریار.یونه تا قیرق گون دولی دولیانچا چاغا جان اینمایار. شاخیر شونونگ اوچین فرصتی ” ماهی بی جانم ” دئیپ جان-سیز بالیغه مینگزاتیار.شاخیر: تورت آی،اون تورت ساعت-دا دیریلریم،جانه گیلدیم. – دئیماک بیلن تورت آی تماملاناندان سونگ، چاغه جانینگ گیریاندیگینی دوشوندیریار. محمدولی کمینانینگ دوریدیجیلیغین-ده هم تورت آی دئیلیپ گورکازیلیار: قیرق بیر گونلاپ چایقانیپ، تورت

قیرق بیر گونلاپ چایقانیپ، تورت آی-ده جانه گیلار. تورت آئی گون حسابینه گیچیرانیمیزدا،بیر یوز ئیگریمی گون (۱۲۰ گون ) بولیار. بیر یوز ییگریمی گونی اوچ تاپغیره بولساک، لائیق قیرق گوندان ( ۴۰ گوندان ) دوشیار. ” تورت آی،اون تورت ساعت-دا دیریلماک،جانه گیلماک” باراداکی فکری حاضرکی زمان علم-لاری هگ تصدیق-لایار.اولاره گورا، چاغه اوچ آئه چینلی غان گورنوشینده بولیار،توردونجی آیدان سونگ اونگا جان اینیار. چاغانینگ سوودان غانه،غاندان اته اوورولیشی و اونگا جان بیریلیشی بارادا قرآنکریمینگ ” المومینون” سوره-سینگ ۱۲-نجی،۱۳-نجی،۱۴-نجی آیت-لارینده شیله سوزلر بار: ” تحقیق،بیز انسانی ( ئیردان آلنان ) پلچیق-دان یاراتدیق. سونگ اونی اِینام-لی بیر ئیرده دام-جا سوو ادیپ غویدوق.سونگ بو دام-جا سووی غان لاختاسی ادیپ یاراتدیق. بولاجیق اتی-دا سونک ادیپ یاراتدیق و شول سونک-لری ات بیلن اورتدوک. سونگ-را اونگا تازه جان بیردیک”. الاهی دنیا-غارایشا گورا،دنیا دوراپ،یاشایش یوزه چیکالی باری،ایلکنجی یارادیلان انسان آدم آتا دیر. اول پاک توپراق-دان یارادیلان.سونگ اونگا یان-یولداش حوکمینده هوو انانی الله تغالی آدم آتانینگ اوزیندان یارادیلیار.الکی توپراق-دان باشلان جان نسل گورنوشینده دواماتینی بیر دام-جا سووا گیچیریار. شاخیر-لارینک کوپوسی،خوجه احمد یساوی،مخدوم قلی فراغی، محمد ولی کمینه… داغی چاغانینگ دنیا گیلیان فرصتی باراداکی فکرلری بیر عمومی-لیق ده جمعلانیار. خوجه احمد یساوینگ حکمت-لرینده چاغانینگ بیرینجی مکانی بولان انه غارنیندان بو یاغتی جهانه گیلیشی باراده شیله دئیلیار: توقوز آی، توقوز گونده ئیره دوشدوم. یونس امره انه غارنینی چاغانینگ ایلکنجی وطنی حسابلایار.بو یاغدائی اوزینگ غزل-لارینده چفر سوزینگ اوستی بیلن آچیار: یووردیم اوندا پنهان،حق بوئروغی بیرمز آمان، آئیردیلار وطنیمدان،بو دنیاگا دوشدی گونگیل.

شاخیر انه غارنینداکی دوورونی غوراغلی،پاکیزه،چاغانینگ سویگولی مسکنی حسابلایار.اول ئیری اوزی اوچین خاص اونگایلی وطنی دئیپ دوشونیار،ناگیله-لیک بیلن بو فانی جهانه گیلیشینی،مهربان وطنی بولان انه رحمیندان ایریلیشینی اوبرازلی صوراتلاندیریار.اورته عصرلارده،دنیا باراداکی یاقیمسیز غارایشلارینگ کوپ نیغتالیان،بو فانه ” ریا ” – ” یوزلائین،یوراک-دان دال “، یالانچی،گناه-لر دنیاسی،گیلیپ-گیچمیلی دنیا حوکمینده غارالیان دوورونده یازیلان بو سطرلره دوشینماک قین دال. مخدوم قلی فراغینگ ” نهانه گیلدیم ” هم-ده ” جانه گیلدیم ” مخمس-لرینده، ” جوشه ئیتدینگ ” غوشغوسینده چاغانینگ دنیا اینیشی باراده شیله دئیلیار: توقوز آئی اوتوروپ،اینیپ جهانهگیلیشینی گیلدینگ. یا-ده: حکم ایلادی اول خدای، توقوز ساعت،توقوز آی، ئیدی اندام جایبه-جای، سونگنگا اولاشه ئیتدینگ. یا-ده: توقوز آی تمام اولدی،شونده جهانه گیلدیم. بو فکرلر محمد ولی کمینانینگ دوریدیجیلیگینده هم دوام اتدیریلیار: توقوز آئین دولدوریپ،فانی جهانه گیلار… ( دوامی بار )